214 Document (s)

Les Labourdins furent créés en 1913, le 11 juin. L'abbé ELISSALDE, le Docteur GOYENETCHE et Louis Dassance déposèrent les statuts à la Sous-Préfecture de Bayonne. Le Docteur GOYENETCHE présida le patronage des Labourdins pendant 30 ans. Les activités proposées à l'époque étaient la clique, la gymnastique, le football, le tir etc... Jean DUBOSCQ pris le relais de la présidence puis Simon TELLERIA durant un quart de siècle. Aujourd'hui Fédé UGARRITZA est à la tête de l'association qui a fêté son centenaire en 2013. La clique, à l'origine, ne sortait que pour la fête Dieu et les Fêtes Patronales avant la guerre de 1939. Aujourd'hui on l'appelle Batterie-Fanfare avec ses 35 éléments avec son école de musique forte de 45 élèves. Cette fanfare a du écumer tous les coins de histoire des Labourdins d'Ustaritz

4e de couverture : Le livre Lettres baladeuses répertorie plus de 700 photographies de lettres et symboles dans l’espace public du Sud-Ouest. Enseignes, publicités murales, linteaux, pierres tombales, etc. Ce patrimoine crée un panorama unique d’une région en pleine évolution. Ces lettres parlent toutes, à leur manière, de leur géographie et de sa population. Elles dépeignent des villes, des gens, des aspirations. Elles sont, pour qui prend le temps de les déchiffrer, le témoin silencieux de leur époque. Clément & Malou se sont rencontrés au lycée. Depuis ils ont collaboré sur de nombreux projets : un fanzine sur le graffiti (L’échelle, auto-publié), un livre sur le tag à Paris, New- York et Sao Paulo (Tag, ed. Alternatives) ainsi qu’un livre sur les enseignes peintes à la main en Afrique de l’Ouest (Ici c’est bon, ed. Alternatives).

[= Laburpena] :Garaztar guztien memorian Libertimendu ematera ateratzen ziren bolantak, inauterikari betidanik. Izen horrek libertitzea egiten du oihartzun. Lekukotasun zaharrek, ahozko zein idatziek, forma biziki ezberdinak azaleratzen dituzte: bolantak ez zebiltzan plazan bakarrik. Dudak dagozkigu, bizkitartean, eragileei buruz; rol ezberdinen arteko hierarkiak ez dira emanak, baina bolanta iturri guztietan dantzari ikusten badugu ere, pertsonaia horrek, bolantak, dantzaz haratago ez du deus erraten? Dantza berrien sortzeko, zaharra aditu behar dela dio Juan Antonio Urbeltzek, inkestak egin-eta bide horretan abaituz gero, txirikordatu metaforen hondoraino jautsi behar dela, ipuin eta esapideak biluztu, estetika hori baldintzatzen duen zentzuaren bila. Uzten badira bere gisa sailkapen berri edo arrotzak, hasten bagara begiratzen hori guztia ez antzerki edo dantza gisa, baina funtzio politiko-soziala zeukan artedrama baten eran, betikoak zaizkigun gure plazetako ekintzak pieza frango falta dituen puzzle baten hondarrak bezala ager dakizkiguke... Hasiz gero ikasten eta ikusten, berriz, gozamenarekin batera zentzu osatuago bat da arrasortzen. Saio honek, esperientzia pertsonal eta testigantza eta lekukotasun anitz erantsiz, antzerki-entseguetako geletan garatu soa du bakarrik pausatzen gure betiko libertitzeko moldeetan.

Nola gertatu zen Matalazen matxinada? Kondairek dioten bezain epiko eta arriskutsua ote zen balea-ehiza? 1813an Donostia arpilatu eta erre zutenean, nola ikusiko zen dena airetik, eta nolakoa zen bertako kale Nagusia suntsitu aurretik? Nola egin zen 1794an 4.000 lapurtarren lekualdatze behartua, Munduteguy jeneralak agindutakoa? Nafarroako Erresuma 1521ean konkistatu ondoko urteak aztoramen eta asaldura sozial eta politiko handikoak izan ziren Euskal Herrian, gatazkaz eta gerraz beteak. Alde batean, herri xehea eta pobrea, gehienbat nekazariak, abeltzainak eta arrantzaleak, eta, beste aldean, eliteak, banatuta, Espainiako nahiz Frantziako inperioen asimilazioaren eta bi estatuen errepresio bolada bortitzen artean. Testuinguru horretan, mota guztietako pertsonaiak sortu ziren: abenturazaleak, nabigatzaile handiak eta baleazaleak, emakumezko lehen idazleak, sorginak eta belagileak, konkistatzaileak, gerrillariak edo matxinoak…

Maskulinitateak egin, berregin, erdietsi, erdi lortu, aldatu, mutatu eta moldatu egiten dira arian ari. Askatu askatzen ote diren mandatu eta pribilegio patriarkaletik, horixe aztertu nahi du R. W. Connell soziologo australiarrak maskulinitatearen jakintza eremuan funtsezko lantzat jotzen den honetan. Maskulinitate eredu hegemonikoa krisian sartzen den une horiek harrapatu eta ikertu nahi ditu Connellek, hain zuzen. Bada eraldaketarik? Edo birmaskulinizazio prozesuak indartzen dira? Askatzen al dira? Askatzen al zarete menderatzaile izatetik?

Alex Txikon himalayista lemoarrak Nanga Parbatera eginiko neguko lehen igoaldia (2016) kontatu digu liburu honetan: aurreko espedizio usteleko zailtasunak, horietatik ikasi eta hurrengo ahalegina zelan prestatu zuten, mendiarekiko borroka gailurrera heltzeko... Horrez gain, taldean sortutako arazoak jaso ditu, Daniele Nardiren irteera, Simone Moro eta Tamara Lungerren sarrera, Ali Sadpararekin hartuemanak, eztabaidak, pozak, irriak, sufrimenduak… Alex Txikonen buruan egongo gara, espedizio horretako partaide izango gara, hotza sartuko zaigu barrubarruan, eta haize izoztuak astinduko du gure gorputza… baina Naga Parbateko gailurrera igoko gara berarekin. Horrez gain, hurrengo urtean, K2ra igotzeko espedizioan zebilenean, Daniele Nardi eta Tom Ballard alpinistak Naga Parbateko Mummery bidean galduta zeudela jakin eta martxan jarri zuen erreskatean gertatutakoaren berri izango dugu.