214 Document (s)

XX. mendearen erdirantza, ikasle talde batek EAJk ordezkatzen zuen abertzaletasun historikoarekin etetea erabaki zuen, Agirre lehendakariaren heriotza eta nazioarteko komunitatearen traizioaz geroztik lur jota eta zurrundubaitzegoen. Txillardegik proposatuta, isilpeko talde txiki horrek Euskadi Ta Askatasuna izena hartu zuen, Euskal Herriaren historiaren ibilbidea aldatuko zuen erakundeari hasiera emanez. Haien artean baikorrena zen Madariagak, bilera amaieran, laster EOKA baino ezagunagoak izango zirela bota zuen. Hisarrazoia eman zion. Lan honen asmoa orduan sortutako erakundearen bilakaera modu grafikoan jasotzea da, 1951 eta 1978 urte bitartean; klandestinitatearen mugaz gaindi, kazetaritzaren edo historiografiaren begiradatik haratago joatea. Irudiaren sasoian bizi gara eta horretan pentsatuta egin dugu lan, luze eta sakon. ETAsorrerari zein bere militanteei, harremanei, banaketei, ekintzei eta ideoloburuzko ezohiko begirada dakargu, gaur egungo belaunaldiei zein etorridirenei iragana ulertzeko gakoak eman nahi baitizkiegu, horiek gabe ezin baita ulertu ez garena, ez izango garena.

Mende luzeetan etxea izan da gure gizartearen oinarrizko erakundea, hainbesteraino non etxeak eman baitie izena herritarrei. Etxea, bizitokia izateaz gain, lantegia, hilerria eta erritu tokia ere izan da, laborari munduko bizitzaren ardatz. Euskal Herriko etxeen arkitekturak ondare gaitza osatzen du baina, harrigarriki, aski ezezaguna da. Etxeak, ugari Kultur Ondare monumentu izendaturik ere, ez daude udalek eta gobernuek ongi nabarmentzen, iragartzen eta sustatzen dituzten ikusgarrien artean: elizak, ermitak, jauregiak, dorretxeakà alta, hauek guztiak baino askoz ondare zabalago eta herritarragoa eratzen dute. Liburu honetan, etxearen historia azaltzeaz gain, beharrak, klimak, baliabideek eta arte estiloek sorturiko etxe eredu nabarmenenak erakusten dira, Herrian barna ikus daitezkeenak bereizten, ezagutzen eta ulertzen laguntzeko. Bai eta etxe izenen bidez ohartarazteko, bidenabar, eraikinak desberdinak badira ere, dagokien kultura ber-bera dela Zuberoatik Bizkaira eta Lapurditik Nafarroara: Euskararena.

62 idazleren testu, poesia eta bertsoak elkartu ditu Daniel Landartek 'Etxea eta Etxekoak' liburuan

Etxea, c’est l’élément iconique du Pays Basque, qu’on admire autant qu’on en raconte tout et n’importe quoi. Il n’existait aucun ouvrage de synthèse à la fois sérieux, complet et récent sur ce sujet pourtant archi réclamé.Depuis son impérissable « Etxea ou la maison basque » en 1979, l’association Lauburu s’est imposée comme la seule spécialiste du patrimoine bâti basque. Ce livre est donc une référence appelée à être durable.

Liburu hau Séverine Dabadie argazkilari eta idazlearen eta Christiane Etchezaharreta idazlearen arteko 5. elkarlanaren fruitua da; aitzin, Un jour à Kashi, Laxoa, Kushti in Banaras eta Airosa argitaratu zituzten. Biak Euskal Herrikoak dira sortzez; Jacques Blot-en Artzainak argitaratu eta 30 urte baino gehiago iragan diren honetan, egungo euskal artzaintzaren egoera deskribatu nahi izan dute, sentimenduz; gure mendiak biziarazten segitzen duten emazte eta gizon libre eta kuraiosen lekukotasun hunkigarria eman digute. Livre de photographies de Séverine DABADIE (www.severinedabadie.com) Texte (bilingue euskara-français) en collaboration avec Christiane ETCHEZAHARRETA Entretiens avec des bergers (Anita et Françoise Pitrau, Jon Bonnet, Jean-Bernard Maitia, Francis Poineau, Grégoire Lauga, Felix Bassaber, Pascal Leonardi)

Le linteau est la carte d'identité de la maison basque, il situe l'ancrage de la demeure et de ses habitants dans la communauté villageoise en révélant, sous une forme concise et datée, le nom des maîtres des lieux, leurs occupations et d'autres renseignements. Etude de cette structure en bois, à l'origine, remplacée ensuite par des assises de pierre

Une sélection de 40 lieux chargée de l'histoire du Pays Basque.

Lainoak ezkutatzen dizkionean maite ditu maite poetak gure bazterrak, orduan, eta orduan baino ez, so egin lezakeelako bere buruaren baitan. Bestela, ezinezkoa zaio, hain dira liluragarriak eta ederrak, bere eta gure begietara, Euskal Herriko txokoak. Liburu honetan gure herriari begiratu diogu, zuzen eta garden, paisaiari, naturari, historiari eta kulturari erreparatuta. Eta hor azaldu zaigu Euskal Herria, bere horretan, guk ikusten dugun bezala. Lainoa izan zein oskarbi izan.

Euskal Herriko Historia Ilustratuaren laugarren liburukiak gure iragan hurbileko pasakizunei eta pertsonaia garrantzitsuei jartzen dizkie irudiak. Haren bidez, jakin dezakegu euskal hiriek XIX. mendean nolako itxura hartu zuten, ordura arte harresien barrenean estu-estu iraun baitzuten; jakin dezakegu airetik Gernikako bonbardaketa nola ikusi zuten; eta Rosa Oteizaren aurpegia egiaz nolakoa zen, Foruen monumentua egiteko modelotako jarri baitzuten gaztea. Hala, osatuta gelditu da sail hau, Historiaurretik gaur eguneraino Euskal Herriaren historia berreraiki duena orain arte inork egin ez duen maneran.

Kapitalismoak euskal langile andreak azpiratu eta desjabetze prozesua areagotu zituen: etxea, lurra eta ekoizpen bitartekoak ostu zizkien eta sexuaren araberako lan banaketa eta jabetza-botere pribatuaren antolaketa ezarri; gorputzaren, sexualitatearen edota ugalketaren gaineko kontrola kendu zizkien, eta izaera bera ukatu zien, euskal edota langile izaera, baita sexu-identitatea ere. Azken hiru mendeetan, euskal langile andreek erantzun irmoa eman zioten azpiratze/desjabetze prozesuari: matxinadetan, laborarien erreboltetan, grebetan, sufragioaren aldeko aldarrikapenetan, gerra edota herri borroka ugaritan hartu zuten parte, jende multzoan edota andre taldeetan antolatuta.

La sculpture en Pays Basque. Phénomène artistique majeur, la sculpture basque possède une longue histoire. Les auteurs ont choisi vingt-cinq artistes pour retracer l'évolution de cet art, depuis la Renaissance jusqu'à aujourd'hui. Certains sculpteurs contemporains sont connus et exposés dans le monde entier et dans les musées les plus prestigieux. Il y a une tradition basque de la sculpture. Une première. Les sculpteurs basques sont donc célèbres et célébrés dans et hors Euskal Herri. Curieusement, il n'existait pas de livre qui retrace cette aventure artistique, en proposant une vision globale du phénomène. Le concept du livre. Chaque sculpteur est présenté sur un nombre de pages pair, entre six et douze. La première double page est toujours composée d'un portrait en page de droite, et d'un court texte de présentation en page de gauche. Celui-ci retrace la carrière de l'artiste et fixe les données importantes de son apport. Suivent des doubles pages consacrées aux oeuvres, qui sont légendées. En fin de volume, de courtes biographies reviennent sur les artistes (expositions majeures, présence dans les musées, prix). Le choix des sculpteurs. Juan De Anchieta, Jose Ramon Anda, Nestor Basterretxea, Julio Beobide, Eduardo Chillida, Jesus Echevarria, Carlos Elguezua, Angel Garraza, Juan Gorriti, Agustin Ibarrola, Koldobika Jauregi, Vicente Larrea, Remigio Mendiburu, Aïtor De Mendizabal, Anton Mendizabal, Iñaki Olazabal, Jorge Oteiza, Iñaki Ruiz De Eguino, Dora Salazar, Xabier Santxotena, Edouard Solorzano, Quintin De Torre, Ricardo Ugarte, Kepa Akixo Zigor, Jose Zugasti

Sentsazioa da. Giroa. Nahia ere bai. Euskara biziberritzeko bidean aldaketak datozen sentsazioa. Aurrerapena egin du euskarak azken hamarkadetan. Aurrerapen handia. Baina bide luzea dago aurretik. Beste egoera bat zabaltzen ari da. Orain arteko erronkei beste batzuk eransteko garaia: ezagutzari erabilera, aldekotasunari aktibazioa, bihotzari mingaina. Giroa. Elkarlanerako bide sendoagoak ere hasi dira urratzen euskalgintzako eragileak. Aldaketa politikoaren arrastoa nabari da euskararen arloan ere; akordioen bidea zabaltzen ere hasi dira han-hemen. Eta nahia. Batez ere nahia. Egoera aldatzeko nahia nabari da batean eta bestean, etsipen kutsutik aldentzekoa, egoera berriari egoki erantzutekoa, euskara irabazteko bidean jartzekoa. Sentsazioa da. Giroa. Nahia ere bai: bidea egiteko. Bidea irabazteko. Euskara irabazteko. Euskarak irabazteko

Robert Bonnet n'est ni grammairien, ni linguiste, ni professeur et encore moins chercheur. Il est juste un passionné des mots, des tournures, des locutions, des expressions mais aussi des syntaxes. Il est juste un amoureux de la langue, originale et originelle, du pays qu'il aime et dans lequel il vit. Dans cet opus de poche, avec les citations de références de spécialistes, Robert Bonnet décline la palette d'un manuel pratique et didactique permettant d'appréhender les premiers stades d'immersion dans l'univers d'une langue singulière et sûrement à nulle autre pareille. Pas à pas, il s'essaye humblement à poser les bases d'un apprentissage efficace, méthodique et personnel qu'il propose aux profanes, aux amateurs et à tous ceux qui veulent s'initier, puis approfondir, pour ensuite parler la langue d'ici : l'Euskara : la langue basque : la langue du Pays Basque.